Zielony ogród to w naszym kraju coraz popularniejsze rozwiązanie na zagospodarowanie powierzchni dachu. Polecane zwłaszcza tam, gdzie przeważa beton i zwarta zabudowa. Czasami jest to zresztą jedyna opcja, by cieszyć się bujną roślinnością w obrębie naszego domu i stworzyć przyjemne miejsce wypoczynku. Umieszczenie ogrodu na dachu ma także wiele korzyści, które warto przeanalizować.
Zielone dachy w przeszłości
Zielone dachy zyskały na popularności w XX wieku, chociaż znane już były w starożytności. Z jednej strony zaliczyć można do nich prowizoryczne jaskinie czy chatki pokryte darniami i roślinami, które miały zapewniać ochronę przed żywiołami, ciepło w miesiącach zimowych i klimatyzację latem. Niestety, nie były one wodoodporne, ani nie chroniły przed dziką zwierzyną. Z drugiej strony mamy piękne wiszące ogrody królowej Semiramidy, uznawane za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.
Nowoczesne i profesjonalne zielone dachy, które składają się ze specjalnego systemu warstw, są stosunkowo nowym zjawiskiem, zapoczątkowanym w latach 60. XX wieku w Niemczech. Był to pierwszy kraj, który zaczął rozwijać systemy zielonych dachów i sprzedawać je na dużą skalę. Dziś szacuje się, że około 10% wszystkich dachów u naszych sąsiadów jest „zazielenionych”. Inne kraje gdzie ogrody na zadaszeniu to popularne zjawisko, to m. in. Norwegia, Szwajcaria, Holandia, Włochy, Austria, Szwecja. W Polsce wzorowym przykładem takiego rozwiązania jest Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. Trzy zróżnicowane strefy roślinne poprzecinane zostały alejkami spacerowymi z ławkami, a nawet strumykiem. Całkowita powierzchnia to 1 ha. Dziś w naszym kraju zielone ogrody są stosowane zarówno na dachach domów jednorodzinnych, bloków, jak i apartamentowców.
Zalety ogrodu na dachu
Posiadanie ogrodu na dachu to nie tylko walory estetyczne, ale i szereg korzyści. Szacuje się, że może on podnieść wartość przeciętnego domu nawet o 10 %, a żywotność dachu przedłużyć dwukrotnie. Roślinność nad naszym sufitem pozytywnie wpływa na regulację gospodarki wodnej, bowiem zmniejsza ilość wody opadowej odprowadzanej do kanalizacji. To duże odciążenie miejskich systemów kanalizacyjnych. Kiedy zgromadzona woda paruje i wraca z powrotem do atmosfery, zwiększa się też wilgotność powietrza. Bardzo istotna zaleta to poprawienie mikroklimatu w mieszkaniu – zimą będzie w nim ciepłej, latem chłodniej. Wpływa to zarówno na samopoczucie, jak i pozwala zaoszczędzać pieniądze na ogrzewaniu, które w ostatnim czasie stanowi coraz większe obciążenie domowego budżetu. Zielony dach to także redukcja hałasu w budynku, filtracja zanieczyszczenia z powietrza i produkcja tlenu, powiększenie przestrzeni życiowej zwierząt i roślin.
Wśród ewentualnych wad z pewnością można wymienić wysokie koszty całej inwestycji, wszystkich materiałów, roślin itp.
- Szukasz mebli do swojego ogrodu? Sprawdź tutaj.
Jak zrobić ogród na dachu? Jak układać warstwy?
Zanim zaczniemy instalacje ogrodu na naszym dachu, koniecznie trzeba sprawdzić jego wytrzymałość, jakie obciążenie wytrzyma. W tym celu warto zatrudnić specjalistę, jest to bowiem odpowiedzialne zadanie.
Jedną z najważniejszych czynności podczas instalacji zielonego dachu jest poprawne układanie kolejnych warstw. Zaczynamy od oczyszczenia powierzchni i jeśli jest taka konieczność, od naprawy stropu.
Na samym dole musi znaleźć się warstwa hydroizolacyjna, która będzie chronić strop przed przeniknięciem do niego wilgoci, mrozem oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. Należy ją równomiernie rozłożyć na całej powierzchni dachu. Do zabezpieczenia stropu wykorzystuje się folię EPDM, folię budowlaną lub papę bitumiczną modyfikowaną polimerami SBS.
Kolejna warstwa to termoizolacja, która zapewnia izolację cieplną, a także odpowiada za odprowadzenie resztek wody. Najlepiej sprawdzą się sztywne płyty, np. z wełny mineralnej lub pianki poliuretanowej.
Warstwa drenażu zbiera i odprowadza wodę do systemu odpływowego. Do jej stworzenia wykorzystuje się takie materiały jak żwir, gryz, keramzyt. Można też użyć folii kubełkowej.
Warstwa filtrująca ma za zadanie zabezpieczyć drenaż przed zanieczyszczeniem. W tym przypadku zastosowany materiał musi przepuszczać wodę i parę wodną, jednocześnie mieć dobre właściwości ochronne przez uszkodzeniami mechanicznymi czy biologicznymi. Dobrze sprawdzi się geowłóknina.
W kolejnym kroku należy zmieszać humus ze żwirem lub keramzytem, ta warstwa, nazywana wegetacyjną, umożliwia stabilizowanie korzeni i doprowadza do roślin wodę i substancje odżywcze. Grubość warstwy zależy od roślin, jakie zamierzamy posadzić. Niskie rośliny wymagają około 35 cm, wysokie krzewy i drzewa potrzebują od 35 do 200 cm. Roślinność ekstensywna potrzebuje warstwy 10-20 cm.
Jakie rośliny w ogrodzie na dachu?
Wśród roślinności przeznaczonej do ogrodu na dachu można wyróżnić dwie grupy: gatunki ekstensywne oraz intensywne. Pierwsza dotyczy roślin łatwych w uprawie i pielęgnacji, druga to okazy wymagający większej wiedzy i uwagi. Uprawa roślin ekstensywnych polecana jest osobom, które nie posiadają specjalistycznej wiedzy na temat ogrodnictwa oraz nie mają zbyt wiele czasu na zabawę w ogrodzie. Ich pielęgnacja nie wymaga dużo czasu, są odporne na różne warunki pogodowe. Wśród nich są np. trawa, czyściec wełnisty, krwawnik pospolity, mchy, rumianek, rojnik murowy oraz różne rodzaje rozchodnika. Warto posadzić kilka odmian, takich jak rozchodnik sześciorzędowy, ostry czy czerwony. Zazielenienie intensywne wymaga już większego zaangażowania i regularnej pielęgnacji. Wśród nich można wymienić m. in. kocimiętkę, lawendę, jałowca, róże czy lebiodkę.
