Święta Bożego Narodzenia to dla wielu osób najprzyjemniejszy okres w roku, wynagradzający zimne i krótkie dni. Wyjątkowa, magiczna wręcz aura plus szereg obowiązków świątecznych sprawia, że często gwiazdka jest tematem numer jeden jeszcze w listopadzie. Prezenty, lista gości, ozdoby czy choinka – niektórzy wolą zawczasu załatwić wszystko. Tyle, że nie zawsze ma to odzwierciedlenie w tradycji świątecznej, zwłaszcza jeśli chodzi o ubieranie choinki.
Choinka – symbol świąt
Choinka to jeden z najpopularniejszych elementów Bożego Narodzenia – to drzewko uważane jest za symbol życia i odradzania się, płodności. Pojawia się już wieki temu w misteriach o Adamie i Ewie jako rajskie „drzewo poznania dobra i zła”, ale ściśle z gwiazdką skojarzono je w XVI wieku. Zwyczaj upiększania choinki ozdobami z papieru i jabłkami (odniesienie do rajskiego drzewa) pochodzi z Alzacji, należącej wówczas do Niemiec (dziś Francja). Początkowo wieszano je pod sufitem, czubkiem do dołu. Wielkim propagatorem tradycji ozdabiania drzewka był Marcin Luter, który zalecał spędzanie świąt w domowym, rodzinnym gronie. Wkrótce zwyczaj ten stał się popularny w całej Europie, także w Polsce. W naszym kraju choinka pojawiła się na przełomie XVIII i XIX wieku (w okresie zaborów) za sprawą naszych zachodnich sąsiadów. Najpierw w miastach, później również na terenach wiejskich, wypierając lokalne tradycje.
Kiedy należy ubierać choinkę?
Kiedy należy ubierać choinkę? Niektórzy robią to już przed Mikołajkami – z jednej strony 6 grudnia mogą poczuć wcześniej świąteczną atmosferę, z drugiej kupno i ozdabianie drzewka mają już z głowy. Tymczasem zgodnie z tradycją choinkę powinno się przynieść do mieszkania i dekorować dopiero rankiem 24 grudnia. W wielu przypadkach jest to jednak niemożliwe – już nawet nie chodzi o to, że w dzień wigilii na ogół przygotowuje się potrawy świąteczne, jak karpia, pierogi, barszcz, zupę grzybową, kluski z makiem, sprząta mieszkanie i robi ostatnie porządki. Wigilia w Polsce nie jest dniem wolnym od pracy, więc wiele osób zwyczajnie 24 grudnia musi wykonywać swoje obowiązki zawodowe. Osoby zatrudnione w sklepach wiedzą o tym najlepiej. Kościół katolicki na szczęście dopuszcza ubieranie drzewka na tydzień przed gwiazdką, co pozostawia już o wiele większe pole manewru.
Choinkę powinno się rozebrać natomiast po świecie Trzech Króli, które przypada 6 stycznia. Nie jest to jednak przymus, ponieważ drzewko może zostać do pierwszej niedzieli po 6 stycznia, czyli Niedzieli Chrztu Pańskiego, a nawet do 2 lutego, kiedy przypada Święto Ofiarowania Pańskiego. Tak więc nic nie stoi na przeszkodzie, by przedłużyć świąteczną atmosferę w naszym domu.
Symbole ozdób choinkowych
Kiedy już będziemy dekorować choinkę, warto poznać symbolikę ozdób choinkowych. Tak więc Gwiazda Betlejemska na szczycie rośliny ma pomagać w powrotach do domu z dalekich stron. Światełka to z kolei ochrona przed złymi mocami. Orzechy to dobrobyt, dzwonki zwiastują radosne wiadomości, anioły to opiekunowie gospodarstwa. Jabłka symbolizują zakazany owoc, którym Diabeł kusił Adama i Ewę, choć pierwotnie miały zagwarantować zdrowie i urodę.
Papierowe łańcuchy mają wielowymiarową symbolikę -z jednej strony to zniewolenie grzechem, ale dobra strona odnosi się do rodzinnych więzi i ochrony domostwa przed kłopotami. Dawniej, w okupowanej Polsce, miały też wymowę polityczną, właśnie wspomnianego zniewolenia.
